مقدمه
آرتروز (Osteoarthritis) یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مفصلی است که به‌ویژه در زانو و شانه باعث درد، خشکی و محدودیت حرکت می‌شود. درمان‌های دارویی و فیزیوتراپی در مراحل اولیه مؤثر هستند، اما در موارد پیشرفته، بسیاری از بیماران به دنبال روش‌های جدیدتر و ماندگارتر هستند. یکی از پیشرفته‌ترین رویکردهای نوین، استفاده از سلول‌های بنیادی (Stem Cells) به‌ویژه روش‌های SVF و PRF است.
آرتروز زانو و شانه چیست؟
آرتروز به معنای تخریب تدریجی غضروف مفصل است. با نازک شدن یا از بین رفتن غضروف، استخوان‌ها به هم ساییده می‌شوند و این موضوع باعث درد، التهاب و کاهش دامنه حرکتی می‌گردد. شایع‌ترین علائم آرتروز زانو و شانه عبارتند از:
-
درد مزمن مفصل
-
خشکی و سفتی هنگام حرکت
-
تورم و التهاب
-
صدای تق‌تق یا ساییدگی هنگام حرکت مفصل
سلول‌های بنیادی در درمان آرتروز
سلول‌های بنیادی به دلیل توانایی بازسازی و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده، به‌عنوان یک روش نوین در درمان بیماری‌های مفصلی به‌کار می‌روند. تزریق سلول‌های بنیادی در ناحیه مفصل باعث:
-
کاهش التهاب
-
بازسازی بافت غضروفی
-
بهبود عملکرد مفصل
-
کاهش نیاز به جراحی تعویض مفصل
روش‌های نوین: SVF و PRF
1. سلول‌های بنیادی SVF (Stromal Vascular Fraction)
SVF ترکیبی از سلول‌های بنیادی مشتق از بافت چربی است. این سلول‌ها دارای توان ترمیمی و ضدالتهابی قوی هستند. فرآیند درمان شامل استخراج بافت چربی بیمار، جداسازی سلول‌های بنیادی و تزریق آن به مفصل آسیب‌دیده می‌باشد.
2. پلاسمای غنی از فاکتور رشد PRF (Platelet-Rich Fibrin)
PRF از خون خود بیمار تهیه می‌شود. این ماده سرشار از فاکتورهای رشد (Growth Factors) است که به بازسازی غضروف و کاهش التهاب کمک می‌کنند. PRF معمولاً به‌صورت مکمل همراه با SVF یا به‌تنهایی برای درمان آرتروز استفاده می‌شود.
مزایای استفاده از SVF و PRF در درمان آرتروز
-
درمان کاملاً بی‌خطر و مبتنی بر سلول‌ها و خون خود بیمار
-
انجام به‌صورت کم‌تهاجمی و سرپایی بدون نیاز به جراحی باز
-
کاهش درد و التهاب مفصل در مدت کوتاه
-
بازگشت سریع به فعالیت‌های روزمره
-
بهبود عملکرد مفصل و جلوگیری از پیشرفت آرتروز
نقش ورزش و فیزیوتراپی در کنار سلول‌های بنیادی
پس از تزریق SVF یا PRF، توصیه می‌شود بیماران تحت نظر پزشک برنامه‌های ورزشی و فیزیوتراپی مناسب را دنبال کنند. این اقدامات باعث افزایش اثربخشی درمان و بهبود طولانی‌مدت نتایج می‌شود.
جمع‌بندی
استفاده از سلول‌های بنیادی SVF و PRF رویکردی نوین و مؤثر در درمان آرتروز زانو و شانه است که می‌تواند جایگزینی ایمن و کم‌تهاجمی برای روش‌های جراحی باشد. این روش به بیماران کمک می‌کند تا با کاهش درد و افزایش توان حرکتی، کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.
سوالات متداول درباره درمان آرتروز با سلول‌های بنیادی
1. آیا درمان آرتروز با سلول‌های بنیادی دائمی است؟
بسته به شرایط بیمار، این درمان می‌تواند چندین سال اثرگذار باشد و در بسیاری موارد نیاز به جراحی را به تعویق بیندازد.
2. تفاوت SVF و PRF در چیست؟
SVF از سلول‌های بنیادی موجود در بافت چربی استخراج می‌شود، در حالی که PRF از خون بیمار گرفته شده و حاوی فاکتورهای رشد است.
3. این درمان برای چه بیمارانی مناسب است؟
افرادی که دچار آرتروز متوسط تا شدید زانو یا شانه هستند و نمی‌خواهند تحت جراحی تعویض مفصل قرار بگیرند، گزینه مناسبی هستند.
4. آیا تزریق سلول‌های بنیادی عوارض دارد؟
به دلیل اینکه سلول‌ها و فاکتورهای رشد از بدن خود بیمار گرفته می‌شوند، عوارض خاصی ایجاد نمی‌کنند. تنها ممکن است درد یا تورم خفیف موقت در محل تزریق ایجاد شود.
5. مدت زمان اثرگذاری درمان چه‌قدر است؟
بسیاری از بیماران طی چند هفته بهبود درد را احساس می‌کنند و اثرات درمان می‌تواند تا چند سال ادامه داشته باشد.
6. آیا پس از درمان نیاز به استراحت مطلق است؟
خیر. بیمار تنها چند روز باید از فعالیت‌های سنگین پرهیز کند و سپس می‌تواند به زندگی عادی بازگردد.
7. آیا این درمان جایگزین جراحی تعویض مفصل است؟
در بسیاری از بیماران بله؛ این روش می‌تواند نیاز به جراحی را به تعویق بیندازد یا در برخی موارد آن را برطرف کند.
8. آیا بیماران مسن هم می‌توانند از این روش استفاده کنند؟
بله. این روش به دلیل ایمن بودن و غیرتهاجمی بودن، برای بیماران مسن نیز کاملاً مناسب است.
