مقدمه
دردهای مزمن ستون فقرات، آرتروز مفاصل و آسیب‌های عضلانی–اسکلتی، زندگی روزمره بیماران را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. درمان این دردها تنها به دارو یا روش‌های اینترونشنال محدود نمی‌شود؛ بلکه توان‌بخشی و فیزیوتراپی نقش اساسی در بازگشت بیمار به فعالیت‌های طبیعی و پیشگیری از عود درد دارد. دکتر فؤاد فولادی، فلوشیپ فوق‌تخصصی کنترل و درمان درد، همواره بر اهمیت ورزش‌های اصلاحی و توان‌بخشی در کنار درمان‌های تخصصی تأکید دارند.
توان‌بخشی چیست؟
توان‌بخشی مجموعه‌ای از اقدامات پزشکی، حرکتی و آموزشی است که با هدف بهبود عملکرد حرکتی، کاهش درد و بازگشت توانایی‌های فیزیکی بیمار انجام می‌شود. این روش‌ها شامل:
-
تمرینات کششی و تقویتی
-
اصلاح الگوهای حرکتی اشتباه
-
بهبود تعادل و انعطاف‌پذیری
-
آموزش سبک زندگی سالم برای جلوگیری از بازگشت درد
فیزیوتراپی و نقش آن در کنترل درد
فیزیوتراپی یکی از مهم‌ترین شاخه‌های توان‌بخشی است که با استفاده از تکنیک‌های دستی و دستگاه‌های تخصصی به درمان بیماران کمک می‌کند. مزایای فیزیوتراپی عبارتند از:
-
کاهش درد و التهاب مفاصل
-
بهبود دامنه حرکتی در گردن، کمر و شانه
-
تقویت عضلات اطراف ستون فقرات و مفاصل
-
افزایش توانایی انجام فعالیت‌های روزانه
توان‌بخشی در کنار روش‌های اینترونشنال
بیمارانی که تحت درمان‌های کم‌تهاجمی مانند تزریق دیسکوژل، بلاک‌های عصبی یا سلول‌های بنیادی (SVF و PRF) قرار می‌گیرند، برای دستیابی به بهترین نتیجه، نیازمند برنامه اختصاصی توان‌بخشی هستند. این ترکیب باعث می‌شود:
-
اثرات درمانی پایدارتر باشند
-
احتمال بازگشت مجدد علائم کاهش یابد
-
بیمار سریع‌تر به زندگی روزمره بازگردد
چه بیمارانی نیاز به توان‌بخشی دارند؟
-
بیماران مبتلا به دیسک کمر و گردن
-
افراد با آرتروز زانو و شانه
-
بیماران دچار دردهای مزمن عضلانی و اسکلتی
-
بیمارانی که پس از شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی دچار ضعف و درد هستند
جمع‌بندی
توان‌بخشی و فیزیوتراپی بخش جدایی‌ناپذیر از درمان‌های تخصصی درد است. دکتر فؤاد فولادی با طراحی برنامه‌های فردمحور، تلاش می‌کنند بیماران علاوه بر کاهش درد، بتوانند به سطح بالاتری از کیفیت زندگی و فعالیت‌های روزانه دست یابند.
سوالات متداول درباره توان‌بخشی و فیزیوتراپی
1. آیا توان‌بخشی جایگزین درمان‌های پزشکی می‌شود؟
خیر. توان‌بخشی در کنار درمان‌های دارویی یا اینترونشنال بهترین نتیجه را به همراه دارد.
2. چند جلسه فیزیوتراپی لازم است؟
تعداد جلسات به نوع بیماری و شدت علائم بستگی دارد و توسط پزشک تعیین می‌شود.
3. آیا ورزش‌های خانگی می‌تواند جای فیزیوتراپی را بگیرد؟
ورزش‌های خانگی مفید هستند اما باید زیر نظر پزشک و فیزیوتراپیست انجام شوند تا نتیجه مؤثر و ایمن باشد.
4. توان‌بخشی برای بیماران مسن هم مؤثر است؟
بله. توان‌بخشی برای بیماران مسن بسیار مفید است و به بهبود قدرت عضلات و کاهش درد کمک می‌کند.
5. آیا پس از درمان دیسک یا آرتروز نیاز به توان‌بخشی است؟
بله. توان‌بخشی بخش تکمیلی درمان است و به تثبیت نتایج کمک می‌کند.